Vlaamse werknemers nemen te weinig deel aan opleidingen en vinden daardoor minder snel een nieuwe job. Vooral bij laaggeschoolden is dat een groot probleem.

7% van de arbeidskrachten in Vlaanderen volgt tijdens de loopbaan een opleiding op of buiten de werkvloer. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Emmily Talpe (Open Vld) opvroeg bij Vlaams minister van Werk Philippe Muyters (N-VA). Dat cijfer ligt ver onder de doelstelling van 15% die de Vlaamse overheid in 2020 wil bereiken. “Dit is niet bemoedigend”, zegt Emmily Talpe. “Zeker niet omdat het aantal laaggeschoolde werknemers amper 2,7% bedraagt en dat cijfer al vijf jaar op rij daalt. Door de digitale ontwikkelingen veroudert kennis veel sneller dan vroeger. Ik verwacht dat minister Muyters een tandje bij steekt om de opleidingsgraad voor werknemers te verhogen.”

Muyters wijst er wel op dat informele opleidingen op de werkvloer, zonder dat de werknemer in een klaslokaal zit, niet in de cijfers worden meegerekend. Hij wordt bijgetreden door het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ). “We hebben 723 Belgische kmo’s met meer dan tien werknemers bevraagd. Daaruit blijkt dat 77% van de kmo’s minstens twee dagen per jaar enkele personeelsleden in opleiding heeft”, zegt Sven Nouten, woordvoerder van het NSZ.

Minder ontslagvergoeding

Maar zeker in vergelijking met de rest van Europa blijven de cijfers slecht. “Het onderzoek naar opleidingen wordt in heel Europa op dezelfde manier gevoerd, zodat we de cijfers goed kunnen vergelijken”, zegt Talpe. “In Vlaanderen volgt slechts 7% van de arbeidskrachten een opleiding. Maar in Nederland is dat bijna 20% en in Frankrijk zelfs 21%.”

Ondernemersorganisatie Voka hekelt vooral het gebrek aan motivatie bij de werknemers. “Uit Europees onderzoek blijkt dat de helft van de Vlaamse werkenden geen opleiding wenst”, zegt Voka in een rapport. “Nochtans komen praktische belemmeringen, zoals een gebrek aan steun van werkgever of overheid, in Vlaanderen slechts half zo vaak voor als in de rest van Europa. Werknemers hebben dus wel de kans om opleidingen te volgen, maar doen het niet.” Voka pleit daarom voor een strenge aanpak. “Werknemers die een opleiding weigeren, zouden minder ontslagvergoeding moeten krijgen.”

Opleidingscheques

Voor Walter Janssens, arbeidsmarktspecialist van Hay Group Belgium, gaat die maatregel te ver. “Je moet de zaak positief aanpakken”, zegt hij. “Bij de opstelling van collectieve arbeidsovereenkomsten wordt in Nederland vaak een budget voor opleidingen voorzien. Hier gaat dat geld te vaak naar pure loonsverhogingen die cash worden uitbetaald.”

“Dat laaggeschoolde arbeidskrachten in Vlaanderen amper een opleiding volgen, is pas zorgwekkend. Zij hebben er het meeste baat bij, omdat ze een grotere kennisachterstand hebben. Wie zijn job verliest en niet voldoende is opgeleid, vindt minder snel een nieuwe job.”

Philippe Muyters wil samen met de sociale partners bekijken hoe het aantal opleidingen kan worden verhoogd. Hij wijst er wel op dat er al maatregelen bestaan. Zo kan iedereen die een job heeft voor 250 euro per jaar aan opleidingscheques krijgen. De overheid betaalt per opleiding maximaal de helft van uw inschrijfgeld en cursusmateriaal terug.

christof willocx